Werkstukken schrijven met de hand is al lange tijd niet meer gebruikelijk en op sommige scholen zelfs verboden. Maar nu blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam ook dat leerlingen in de hogere klassen van havo en vwo beter worden in het schrijven van complexe teksten, wanneer ze 'hyperlinks' in hun tekst verwerken. Ook de schrijfprocessen tijdens het schrijven van 'hyperteksten' zijn anders. Dat zou betekenen dat ook de structuur van de geschreven werkstukken in de toekomst gaat veranderen.
NWO-onderzoeker Martine Braaksma experimenteerde met een nieuw soort schrijflessen Nederlands, waarbij 'hyperteksten' worden gebruikt voor het schrijven van betogende teksten.
Hyperteksten?
Hyperteksten zijn betogen die zijn opgebouwd uit onderling verbonden stukken tekst, waarmee bijvoorbeeld goed een overtuigende tekst (betoog) kan worden opgebouwd. Leerlingen verdedigen in zo'n tekst een bepaald standpunt, dat ze ondersteunen met argumenten, die vervolgens ook weer met argumenten worden onderbouwd. Ook kunnen leerlingen via de gelinkte stukken tekst goed achtergrondinformatie kwijt.
Goede leerlingen worden beter
Onderzoeker Braaksma vergeleek groepen leerlingen die gewone, 'rechttoe rechtaan' ('lineaire') betogen schreven voor het vak Nederlands, met groepen die zogenaamde 'hyperteksten' schreven. De effecten van beide vormen van schrijven werden zichtbaar gemaakt doordat de hypertekst-groep ook een 'gewone' (lineaire) tekst moest schrijven. Vooral leerlingen die al beschikten over een goede schrijfvaardigheid bleken baat te hebben bij de nieuwe aanpak. Braaksma: 'We denken dat deze goede leerlingen beter om kunnen gaan met de ongewone tekstvorm van een hypertekst en dat zij de opgedane vaardigheden bij de hypertekst-methode beter kunnen omzetten naar het schrijven van lineaire teksten.'
'Natuurlijk' plannen en analyseren
Goede plannings- en analyseactiviteiten leveren een goede teksten op. 'Dit geldt zowel voor hyperteksten als voor lineaire teksten,' volgens Braaksma. 'Omdat in hypertekst schrijven het plannen en analyseren op een natuurlijke manier gaat, leek het ons effectief om leerlingen met die tekstsoort te laten oefenen. Deze manier van schrijven is dus geen doel op zich, maar een middel om de schrijfvaardigheid te bevorderen. Hyperteksten zijn voor leerlingen iets vertrouwds, aangezien velen van hen thuis eigen webpagina's ontwerpen.'
Vaker oefenen met hyperteksten
Braaksma vermoedt dat ook zwakkere leerlingen kunnen leren van de hypertekst-aanpak. 'We denken dat het aanvullen en afwisselen van de reguliere didactiek voor schrijfvaardigheid met hypertekst schrijven zinvol kan zijn in de klassensituatie. Bij het evalueren van de geschreven teksten kunnen verschillende typen tekststructuren aan de orde komen, evenals navigatiemogelijkheden voor de verschillende soorten lezers. Daar leert iedereen iets van.'
Dr. Martine Braaksma voerde de studie 'Writing hypertext: learning and transfer effects' uit aan de Interfacultaire Lerarenopleidingen van de Universiteit van Amsterdam. Uitgebreide informatie over de schrijflessen is te vinden op de website van de onderzoeker: http://www.ilo.uva.nl/homepages/martine/lesson_series.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten